Βιβλιολόγιο

  Το πρωί της   11 ης  Απριλίου 1987 , ο συγγραφέας και χημικός   Πρίμο Λέβι   υποδέχεται στην πόρτα του διαμερίσματός του τη θυρωρό, η οποία του παραδίδει την αλληλογραφία του. Την ευχαριστεί θερμά, μπαίνει στο σπίτι, αλλά, μερικά λεπτά αργότερα, ξαναβγαίνει. Στέκεται για λίγο στο κεφαλόσκαλο, ύστερα περνάει το πόδι του πάνω από την κουπαστή της σκάλας και αφήνει το σώμα του να πέσει στο κενό, από τον τρίτο όροφο. Χωρίς μία εξήγηση. Η ζωή που διακρίνονταν και κατευθύνονταν από μία λαμπρή λογική, χάνεται μ’ έναν παράδοξο και σκοτεινό τρόπο. Ο Λέβι, σύμφωνα με τη βιογράφο του  Μύριαμ Ανισσίμοφ , ήταν «αισιόδοξος» με τη φιλοσοφική έννοια του όρου, διότι ήταν θαυμαστής του γαλλικού Διαφωτισμού και του ιταλικού γιακωβινισμού. Με άλλα λόγια πίστευε στη λογική και στον άνθρωπο και διατήρησε αυτή την πίστη του παρά τη φοβερή εμπειρία του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του  Άουσβιτς . Η αυτοκτονία του ήρθε να διαψεύσει κατά κάποιο τρόπο τις πεποιθήσεις του αυτές....

  Ο Τζορτζ Όργουελ θεωρείται από πολλούς ο μεγαλύτερος πολιτικός συγγραφέας του προηγούμενου αιώνα. Ο Όργουελ δεν έγραψε πολιτικά μυθιστορήματα, αλλά είδε με πολιτικό τρόπο τη λογοτεχνία. Δεν είναι τυχαίο ότι η δεκαετία του τριάντα με την άνοδο των ολοκληρωτικών καθεστώτων, ήταν η κατ’ εξοχήν εποχή της απώθησης της λογικής και της εκτροπής των συναισθημάτων προς το συλλογικό ντελίριο, καθώς η συνείδηση είχε για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα στην ιστορία της ανθρωπότητας διαβρωθεί μεθοδικά εκ των έσω. Το   «1984»   σχετίζεται άμεσα με τη βίωση αυτής της εποχής και του γεγονότος ότι κανείς δεν είχε ανησυχήσει, κανένα κείμενο δεν είχε επισημάνει τους κινδύνους.      Η  περιπέτεια της γραφής  για τον Όργουελ είναι η έρευνα του τρόπου με τον οποίο πρέπει να γράφει κανείς για να γίνεται αντιληπτός. Πρόκειται για ένα παιγνίδι, μία αλληλόδραση που προτείνει ή επιβάλλει στον αναγνώστη, με τέτοιο τρόπο ώστε ο δημιουργός και ο αναγνώστης να φθάνουν στο σ...

  Η οικολογική κρίση σήμερα έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και θα είναι ο εφιάλτης του αύριο. Η νοοτροπία που  οδήγησε σε αυτή την κρίση προέρχεται από την αντίληψη εκείνη, που ταυτίζει την κυριαρχία του ανθρώπου επάνω στη φύση με τον «πολιτισμό». Ο Καρτέσιος  έβλεπε τον φυσικό κόσμο ως μια τεράστια μηχανή, ενώ τον έλλογο νου του ανθρώπου ως κάτι θεόσταλτο. Η ιστορία παρουσιάζεται σαν ένα προμηθεϊκό δράμα όπου ο άνθρωπος ηρωικά αντιστέκεται σε έναν εχθρικό φυσικό κόσμο: η λογική ανθρωπότητα, που καλείται να τιθασεύσει την ανυπότακτη φύση. Ακόμη και ο Μαρξ, αποδέχεται ότι «η κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο» έχει τις ρίζες της στην ανάγκη για «κυριαρχία πάνω στη φύση». Όταν η φύση θα υποταχθεί, η ανθρωπότητα θα εισέλθει σε μια νέα εποχή ελευθερίας. Όλη αυτή η εικόνα για την φύση, λέει ο Μπούκτσιν, είναι ψευδής. Οι άνθρωποι φορτώνουν στη φύση ανθρωποκεντρικές αντιλήψεις, τη νοοτροπία της κυριαρχίας και της εκμετάλλευσης που έχουν υιοθετήσει ο ένας για τον άλλο, μέσ...

  «Έριν, Έριν, ξεχασιάρα, πορνεύτηκες ξεδιάντροπη μπρος στα μάτια μου και με κατάντησες εμένα και τα λόγια μου μπαίγνιο μες στα παζάρια... ξεφτίλα των σκυλιών... Ω, γύρνα, γύρνα πίσω Έριν, Μίλυ, μη, μη με λησμόνει μη, γυναίκα της Μίλητος. Μπρος στα μάτια μου γιατί, π’ ανάθεμα, πήγες μ’ εκείνον τον έμπορα της Αλόης; και μες στην άγρια νύχτα μ’ απαρνήθηκες μπρος σε Ινδούς και Ρωμαίους... Γιατί με πότισες φαρμακωμένο γάλα; Έσβησες το φεγγάρι και τον ήλιο απ’ τα μάτια μου αφήνοντάς με ολομόναχο μες στους πικρούς δρόμους της πιο φαρμακωμένης νύχτας. Κι ούτε καν με φίλησες... Λησμονιάρα, ξεχασιάρα Έριν...». Κείμενο από τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόυς, του έργου που αποτέλεσε σταθμό για την παγκόσμια λογοτεχνία. Ο Τζέιμς Τζόυς γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1882. Η οικογένεια του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εύπορη αλλά το 1891, εξαιτίας των κακών οικονομικών χειρισμών σε συνδυασμό με τον αλκοολισμό του πατέρα του, οδηγήθηκε στην πτώχευση. Ο Τζόυς παρά το θρησκευτι...

  Don't Look Up  ("Μην Κοιτάτε Πάνω"):  «Λένε ψέματα» , κραυγάζει ο επιστήμονας, «ο πλανήτης θα καταστραφεί». Τον συλλαμβάνουν, τον φιμώνουν… το fiction. Και η πραγματικότητα: 50 ευρώ το PCRtest! «Ρίξτε μια ματιά γύρω σας. 1 στα 4 άτομα δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το κόστος της συμμετοχής στα συνταγογραφημένα φάρμακά τους. Εν τω μεταξύ, οι δισεκατομμυριούχοι αύξησαν τον πλούτο τους κατά περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια από την έναρξη της πανδημίας…», «θρησκεία τους είναι η απληστία», γράφει ο γερουσιαστής των ΗΠΑ  Μπέρνι Σάντερς  στο τουίτερ. Όχι, λέει ο  Αζίμ Αζάρ , ο σύγχρονος Κοέλιο του νεοφιλελευθερισμού, φταίει το "εκθετικό χάσμα", φταίει που δεν μπορούμε να τρέξουμε γρήγορα όσο οι νέες τεχνολογίες με τη φοβερή επιτάχυνση, φταίει που δεν μπορούμε να προσαρμοστούμε ως κοινωνία και ως άνθρωποι στις αλλαγές, στο νέο! Ο υπερπροβεβλημένος μιντιακός απατεώνας  λέει ψέματα . Η απληστία τους για το κέρδος ευθύνεται. «Τα...

  «Προσπάθησα ν’ ανακαλύψω νέα άνθη, νέα άστρα, νέα σάρκα, νέες γλώσσες. Πίστεψα πως αποχτούσα υπερφυσικές δυνάμεις. Ε! Καλά! Πρέπει να θάψω τη φαντασία και τις θύμισές μου. Πάει περίπατο η ωραία δόξα του καλλιτέχνη και του λογοπλόκου», λόγια του Αρθούρου Ρεμπό λίγο πριν εγκαταλείψει για πάντα την ποίηση. Ο Σωκράτης δεν έγραψε ποτέ, ο Ρεμπό σταμάτησε να γράφει στα δεκαεννιά του χρόνια, ο Φρ. Κάφκα υπαινίσσεται ότι η λογοτεχνική ύλη είναι επί της ουσίας ανέφικτη, ο Αντρέ Ζιντ δημιουργεί έναν μυθιστορηματικό ήρωα που θέλει να συγγράψει αλλά αυτό δεν συμβαίνει ποτέ (Τέλματα), ο Βαλερί μέσω του alter ego του, του κυρίου Τεστ, αρνείται τη γραφή και πετάει τη βιβλιοθήκη του από το παράθυρο και ο Βίτγκενσταϊν δημοσιεύει μόνο δύο βιβλία. Τι είναι, άραγε, αυτό που κάνει ορισμένους δημιουργούς, ακόμα κι αν έχουν μία λογοτεχνική συνείδηση πολύ απαιτητική, να μη γράφουν ποτέ, να έχουν γράψει ένα ή δύο βιβλία και ύστερα να σταματούν τη γραφή, ή ενώ έχουν αρχίσει ένα έργο κάποια μέρα να παραλύου...