Αναρτήσεις

Προβολή αναρτήσεων από Ιανουάριος, 2021

Χάξλεϋ: Όταν τους σκλάβους θα αρέσει η σκλαβιά

  O Άλντους Χάξλεϋ (26.7.1894) είναι ο συγγραφέας του προφητικού βιβλίου επιστημονικής φαντασίας «Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος» και αυτός που είπε: «Μόνο ένα μεγάλο λαϊκό κίνημα υπέρ της αποκέντρωσης της εξουσίας και της αυτοοργάνωσης μπορεί να σταματήσει τη σημερινή τάση προς ολοκληρωτισμό. Ένα πραγματικά αποτελεσματικό ολοκληρωτικό κράτος θα είναι αυτό στο οποίο το ισχυρό διευθυντήριο των πολιτικών αρχηγών και της στρατιάς των μάνατζερ ελέγχουν έναν πληθυσμό σκλάβων χωρίς να χρειάζεται να ασκήσουν εξαναγκασμό, γιατί θα τους αρέσει η σκλαβιά τους. Και το να τους αρέσει η σκλαβιά τους έχει ανατεθεί από τα σημερινά ολοκληρωτικά κράτη σε υπουργεία προπαγάνδας, στους εκδότες και τους μιντιάρχες και στους δασκάλους και καθηγητές.»(1962, ένα χρόνο πριν πεθάνει ο Α.Χ.) Ο  Θαυμαστός καινούργιος κόσμος  του Α. Χ. είναι ο «Brave New World» (Σαίξπηρ: «Τρικυμία»), που αναφέρεται, όπως επισημαίνει ο Τεοντόρ Αντόρνο, στον Νέο Κόσμο, την Αμερική, το εργαστήρι της κοινωνίας του μέλλοντος. Ο νέος «θ

Παύλος Μάτεσις

  Στη μνήμη του  Παύλου Μάτεσι Συνάντηση στο Βοξ. Κάθεται στο τραπέζι κοντά στο τζάμι. Με συγχωρεί μεγαλοθύμως για την καθυστέρηση. Δηλώνει εξόριστος. Χωρίς περιουσία, χωρίς προστάτες, χωρίς άγκυρα. Αναφέρεται στους προσωκρατικούς, στον Όμηρο, στον Παρμενίδη, στον Αναξίμανδρο, ό,τι «αυτός που είναι στην πάνω πλευρά της Γης και αυτός που είναι στην κάτω, είναι και οι δύο πάνω». Μου λέει για την καταστροφή της ελληνικής φόρμας, για τη «Μητέρα του σκύλου» που διασκευάστηκε και παίζεται σε θέατρο της Πράγας, για την ελληνική σιωπή απέναντι στο έργο του. Μία ισχυρή σιωπή που, όμως, κάποτε σπάει από νέα παιδιά, όπως οι ερασιτέχνες του Ταύρου. Διαπιστώνει ότι δεν του υποβάλλουν πολιτικές ερωτήσεις και με τρόπο άμεσο τοποθετείται αυτοβούλως. «Έχει δημιουργηθεί ρήγμα» λέει «μεταξύ του πολίτη και των τριών Αρχών που κυβερνούν τον πολίτη… ρήγμα με τους πολιτικούς που ψηφίζουν υπέρ εαυτών για «παραγραφή μετά διετίαν»… Είναι κατ’ εξοχήν «πολιτικό ον» παρά τη φαινομενική του μοναχικότητα. Μιλάει για

1821: Ιστορία ή μυθολογία;

  Εάν κάποιος ισχυριζόταν ότι οι Έλληνες δεν ήταν σκλάβοι των Οθωμανών αλλά συμμετείχαν στη δομή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα προκαλούσε έκπληξη και ορυμαγδό, ειδικά αυτόν τον καιρό που αναβιώνουν οι μύθοι. Αν κάποιος αναρωτηθεί τι εννοούσε ο   Ρήγας   όταν έγραφε «Να σφάξωμεν τους λύκους που στον ζυγό βαστούν/ και Χριστιανούς και Τούρκους σκληρά τους τυραννούν», θα αντιμετωπιζόταν τουλάχιστον ως «ύποπτος» ανθελληνισμού. Κι όμως, ο Ρήγας μιλούσε για την απελευθέρωση και των Τούρκων! Η  Κατερίνα Μυστακίδου  στο βιβλίο της «Ένδοξη δουλεία» (εκδόσεις Κέδρος) προσεγγίζει τη την ιστορία από μία διαφορετική οπτική γωνία από την επίσημη εκδοχή. Οι Έλληνες δεν ήταν όλοι δούλοι των Οθωμανών. Αντίθετα, μία μερίδα τους, όπως οι Φαναριώτες, ήταν μέρος του κατεστημένου της Υψηλής Πύλης. Η συγγραφέας παραθέτει στην εισαγωγή της ότι «η σχέση Ελλήνων ορθοδόξων και Οθωμανών μουσουλμάνων ήταν αμφίδρομη, αμφίσημη και σαφώς διαφορετική για τους Φαναριώτες απ’ ό,τι για τους Έλληνες υπηκόους της Υψηλής Π

Ου. Έκο: Σε τι χρησιμεύει η λογοτεχνία;

  «Τα τρία μυθιστορήματά μου γεννήθηκαν όλα από μια σπερματική ιδέα που ήταν σχεδόν μια εικόνα: αυτή με συνεπήρε και μου προκάλεσε την επιθυμία να προχωρήσω. ‘’Το όνομα του ρόδου’’ γεννήθηκε όταν ταράχτηκα από την εικόνα ενός δολοφονημένου μοναχού σε μια βιβλιοθήκη.  (...) Με το ‘’Εκκρεμές του Φουκώ’’... ήταν η εικόνα του Εκκρεμούς ... στο Παρίσι... Η δεύτερη εικόνα που με είχε εντυπωσιάσει ήταν η εικόνα του εαυτού μου να παίζει τρομπέτα σε μια κηδεία ανταρτών. Μια αληθινή ιστορία, την οποία ποτέ δεν σταμάτησα να αφηγούμαι. Όχι συχνά, αλλά πάντα σε ιδιαίτερα τρυφερές καταστάσεις: αργά το βράδυ, μπροστά στο τελευταίο ουίσκι στο μισοσκόταδο ενός φιλόξενου μπαρ, στη διάρκεια ενός περιπάτου στην όχθη γαλήνιων νερών, όταν ένιωθα ότι μια γυναίκα μπροστά μου η δίπλα μου, δεν περίμενε άλλο από μια ωραία αφήγηση για να πει ‘’τι όμορφα’’ και να με πιάσει από το χέρι». Αυτή είναι η απάντηση του αξέχαστου Ουμπέρτο Έκο στις ερωτήσεις: Πώς γράφει ένας συγγραφέας, πώς εμπνέεται, γιατί γράφει, σε ποιό